Tentoonstelling: 11 augustus – 22 oktober 2023
Locaties: Odapark centrum voor hedendaagse kunst, Duitse Militaire Begraafplaats Ysselsteyn, Venrays Museum.
Partners: Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge, Historisch Platform Venray, Cultura Venray
IN DE SCHADUW VAN DE TIJD
We staan op een kruispunt als mensheid; welke wereld willen we de komende generaties nalaten? In alle dilemma’s, stress en onenigheid die de keuze voor de toekomst met zich meebrengt is het paradoxaal genoeg vooral de tijd achter ons die in het middelpunt van de belangstelling staat: het verleden wordt van alle kanten aangevallen, verdedigd, veroverd, herontdekt, ontkend, gedekoloniseerd, ontmanteld, begraven, herdacht en opgepoetst.
Dat het verleden zich moeilijk laat verklaren met simpele tegenstellingen als goed en fout, lijkt daarbij een doorn in het oog van alle kampen: de winnaars zijn niet altijd de goeden, de verliezers niet perse fout. De lijnen tussen goed en kwaad tonen zich vaag, onduidelijk en wispelturig. Daders en slachtoffers vind je aan beide kanten, dikwijls verenigd in één en dezelfde persoon.
Onder de gezamenlijke noemer “In de schaduw van de Tijd” willen Duitse Militaire Begraafplaats Ysselsteyn, Odapark en Venrays Museum middels een tentoonstelling het schemergebied van het verleden erkennen en verkennen.
Met video-installaties en audio-ervaringen (Ysselsteyn), tekeningen, en sculpturen (Odapark) tonen we perspectieven van internationale kunstenaars uit Syrië, Oekraïne, Tsjetsjenië Verenigde Staten en Duitsland, gekoppeld aan verhalen uit de directe omgeving.
In het Venrays museum worden de levenswandel en de hersenspinsels van kunstenaar Eeltje de Vries (Amsterdam 1906 – Venray 1985) gepresenteerd in een kleine tentoonstelling en installatie.
In de schaduw van de tijd laat aan de hand van persoonlijke levensverhalen in woord, beeld en geluid de weerslag van een geschiedenis van oorlog en vrede zien. Aan de hand van individuele levenslijnen wordt met persoonlijke kunstwerken, documenten en foto’s een recente geschiedenis zichtbaar gemaakt en vragen gesteld over welke gebeurtenissen bepalend kunnen zijn in ontwikkeling naar onze nabij toekomst. Hoe worden persoonlijke en collectieve verschrikkingen van oorlogen verwerkt, herinnerd en herdacht?
* Maandag 18 september lezingen – muziek – dans
Venrays Museum Mgr. Goumansplein 1 5801 CZ Venray | 0478-583880
FIETSTOCHT
`In de Schaduw van de Tijd` is een tentoonstelling, die laat zien hoe mensen in de knel komen in oorlogstijd, omdat niet meer duidelijk is wie vriend is en wie vijand; wie meeloper en wie verzetsstrijder; wie dader en wie slachtoffer; wie onderdrukker en wie onderdrukte. Soms wordt iemand gedwongen beide rollen in een persoon te spelen.
In het Venrays Museum is de kunstenaar Eeltje de Vries zo´n mens, op de Duitse militaire begraafplaats in IJsselsteijn zijn het de Duitse mannen en vrouwen, die daar na hun dood herbegraven zijn, In het Odapark zijn het zeven kunstenaars, die op dit moment of kort geleden oorlog aan den lijve hebben ondervonden.
De fietsroute voert u langs de plaatsen waar Eeltje heeft gewoond en gewerkt. De tocht is ongeveer 33 km en gaat door de gemeente Venray en haar kerkdorpen.
Hoe werkt het?
1. Scan de QR-code
2. Start de route
3. De routeaanwijzingen kunt u lezen of beluisteren op uw telefoon.
Het werkt in de browser van uw smartfoon of tablet. Bij gebruik de app IZI.TRAVEL kunt u de route vooraf downloaden, u heeft daarna geen internet meer nodig.
Zorg dat GPS aanstaat, en zet het geluid of oortjes aan.
Mini-symposium (gratis toegankelijk) ‘In de Schaduw van de Tijd’ op woensdagavond 11 oktober in het Odapark in Venray.
Programma
19:00 uur: Ontvangst
19:30 uur: Geert Gabriëls, politicus
20:00 uur: Erik Lips, kunsthistoricus
20:30 uur: Lotte Spreeuwenberg, filosoof
22:00 uur: Einde
De tentoonstelling In de Schaduw van de Tijd is een uniek samenwerkingsproject van Odapark, Venrays Museum en de Duitse Militaire begraafplaats in Ysselsteyn. Van 11 augustus tot en met 29 oktober is op deze drie locaties een uitgebreide tentoonstelling te zien met als overkoepelend thema de erkenning en verkenning van het verleden.
Gekoppeld aan deze thematiek organiseert gastcurator Erik van Maarschalkerwaard in samenwerking met het Odapark dit symposium om dieper in te gaan op de relatie tussen kunst, politiek en maatschappij. Wat kunnen we leren van het verleden? Wat mag kunst tegenwoordig zijn en wat voor rol kan kunst spelen in onze veranderende samenleving.
Geert Gabriëls is politicus en voormalig gedeputeerde cultuur in de provincie Limburg. Was als wethouder in Weert betrokken bij verschillende culturele projecten.
Erik Lips is kunsthistoricus en verbonden aan het museum No Hero in Delden. Gespecialiseerd in kunst uit voormalige DDR.
Lotte Spreeuwenberg is filosoof en schrijver. Ze schreef het filosofische pamflet ‘Liefde en revolutie’ en spreekt zich uit over onze cancelcultuur.
Aanmelden via info@odapark.nl
Graag tot woensdag 11 oktober!
MEER INFORMATIE
Wie is Eeltje de Vries en wat maakt zijn leven interessant voor ons?
Onder de gezamenlijke noemer IN DE SCHADUW VAN DE TIJD willen Duitse Militaire Begraafplaats Ysselsteyn, Odapark en Venrays Museum middels een tentoonstelling het schemergebied van het verleden erkennen en verkennen, van 11 augustus tot 22 oktober 2023. Ook Cultura is van de partij. Met video-installaties en audio-ervaringen (Ysselsteyn), tekeningen, en sculpturen (Odapark) worden perspectieven getoond van internationale kunstenaars uit Syrië, Oekraïne, Tsjetsjenië Verenigde Staten en Duitsland, gekoppeld aan verhalen uit de directe omgeving. In het Venrays museum worden de levenswandel en de hersenspinsels van kunstenaar Eeltje de Vries (Amsterdam 1906 – Venray 1985) gepresenteerd in een kleine tentoonstelling en installatie.
Eeltje (een Friese jongensnaam) is geboren in Amsterdam in 1906 en overleden in Venray in 1985. Een kunstenaar met een bewogen leven. Hij is begin 50 als hij in Venray komt, maar zijn lichamelijke gezondheid is zwak, en vooral geestelijk is hij er slecht aan toe. Na alles wat hij heeft meegemaakt, is dat niet verrassend. Hij wordt regelmatig opgenomen op Servaas.
De kunstenaar de Vries ging aan het eind van de dertiger jaren naar Duitsland. Hij werkte er als decorschilder. En hij ontmoette er de vrouw van zijn leven, Marie Niessen. Ze trouwen in Keulen in 1938. Maar hun geluk duurde niet lang en de oorlog veranderde het leven fundamenteel. Na vele omzwervingen waarvan niet alle details bekend zijn, komen ze uiteindelijk terecht in Magdeburg. Eeltje wordt gedwongen te werken in een wapenfabriek. De stad Magdeburg werd een van de zwaarst gebombardeerde steden van Duitsland tijdens de oorlog. Ongeveer 60% van de stad lag in puin.
Na de oorlog blijft hij in Duitsland en neemt zijn werk als kunstenaar weer op. In Magdeburg is hij een bekend schilder, lid van de ‘KunstKammer’, en neemt hij deel aan verschillende exposities. In recensies in die tijd leest men over een gevoelige, gesloten en tobbende man, die zijn wisselende stemmingen in zijn werk krachtig verbeeldt.
De omstandigheden voor zijn gemoedsrust worden na enkele jaren weer zwaarder. In 1953 breken er rellen en stakingen uit. Stalin is gestorven veel inwoners van de DDR verlangen naar meer vrijheid. Met Russische tanks en veel politiegeweld wordt deze beweging een halt toe geroepen. Eeltje de Vries kan het geestelijk niet meer bolwerken en hij besluit om samen met zijn vrouw naar Nederland te gaan. Na enkele omzwervingen komen ze in 1957 in Venray.
Hier zou hij zijn gemoedsrust kunnen hervinden. Maar zijn geschiedenis heeft diepe wonden geslagen in zijn ziel. Er zijn regelmatig psychische inzinkingen. Hij wordt een aantal keer opgenomen op Servaas. En toch hervindt hij zijn roeping als kunstenaar. Hij tekent, schildert, schrijft en vindt inspiratie in wetenschap, religie en kunst. Eind jaren zestig, begin jaren zeventig exposeerde hij verschillende keren zijn werk in en buiten Venray. Hij overlijdt in 1985.
In de schaduw van de tijd laat aan de hand van persoonlijke levensverhalen in woord, beeld en geluid de weerslag van een geschiedenis van oorlog en vrede zien. Aan de hand van individuele levenslijnen wordt met persoonlijke kunstwerken, documenten en foto’s een recente geschiedenis zichtbaar gemaakt en vragen gesteld over welke gebeurtenissen bepalend kunnen zijn in ontwikkeling naar onze nabij toekomst. Hoe worden persoonlijke en collectieve verschrikkingen van oorlogen verwerkt, herinnerd en herdacht?