Sinds 1944 is er geen oorlog meer geweest in onze omgeving. Oorlogen om macht, grondstoffen en autonomie zijn er voortdurend maar geruststellend ver weg. In de huidige tijd voelen velen dat het allemaal akelig dichtbij komt. Daarom is gedenken van vrijheid een zeer belangrijk element van onze cultuur. We mogen het niet vergeten en we mogen hopen dat het ons nooit meer overkomt.

In het Venrays Museum werd ruimte gemaakt voor aandacht rondom de situatie die nu 80 jaar geleden Venray heeft getroffen. Op de eerste plaats werden objecten en bijbehorende verhalen van inwoners van Venray uitgelicht.

Het museum start deze nieuwe fase met een opmerkelijke tentoonstelling, een brede verzameling van kunst van makers uit de gemeente Venray en Land van Cuijk. Voor het evenement Schijt aan de Grens (SADG) zijn de werken samengebracht door Martens&Martens en Wilma Bardoel.  In januari van dit jaar hebben zij een Open Call geplaatst om iedereen die zich kunstenaar voelt op te roepen kunstwerken uit verschillende disciplines in te sturen. Uiteindelijk is het werk van ongeveer 20 kunstenaars geselecteerd. Het gaat om een zeer gevarieerde en rijke collectie.

Deze tentoonstelling is het product van de inbreng van groepen en individuen die zich bezig houden met historisch erfgoed in Venray en omgeving. De meeste groepen maken deel uit van het Historisch Platform Venray. Omdat aan de inbreng geen criteria zijn verbonden en er vooraf geen thema of kader is aangeboden, zijn de objecten zeer verschillend van aard. Om de ‘bonte’ verzameling een eenheid te laten vormen is er gekozen voor een eenvormige manier van presenteren. Bij elk object wordt een kort verhaal verteld met een aansprekende titel. De verhalen zijn samen met de formele gegevens van het object opgenomen in panelen bij de objecten.

In het Venrays museum werd leven en werk van kunstenaar Eeltje de Vries (Amsterdam 1906 – Venray 1985) gepresenteerd in een kleine tentoonstelling en installatie. Zijn leven, zijn huwelijk, zijn werk en de weerslag van zijn herinneringen aan een oorlog in zijn werk worden in een tijdlijn gepresenteerd. Wat doet oorlog met een mens? Hoe belangrijk is vriendschap in een mensenleven? Mag kunst en cultuur worden ingezet om een politieke ideologie uit te dragen? Wat is de rol van kunst en cultuur in oorlogsjaren? Hoe groot mag de vrijheid van een kunstenaar zijn? Wat doen de ervaringen van een oorlog met een kunstenaar?

In de tentoonstelling “KIEK! DAOR KOMME ZE, OS SCHUTTERS!” wordt stilgestaan bij de historie van de schutterij, de schiettechnieken, schutterijmuziek, prijzen- en koningszilver en uniformering. Ook wordt aandacht besteed aan de manier waarop de jeugd bij de schutterij wordt betrokken. En tenslotte wordt vooruit gekeken naar het Oud Limburgs Schuttersfeest van 2023. Het Venrays Museum is de beste plaats om deze tentoonstelling onder te brengen.

Raadselige Roos 2022
Het aantal inzendingen naar de Raadselige Roos, de schrijfwedstrijd voor amateurdichters en -schrijvers van literair Café Venray, was nimmer zo groot als in 2022. In totaal waren het 95 gedichten en prozaverhalen. Een teken, dat de wens om te dichten en te schrijven nog altijd onder velen van ons leeft.
De vakjury poëzie, vakjury proza en de publieksjury poëzie hebben inmiddels hun winnaars gekozen en eveneens elk vijf gedichten of verhalen gekozen om eveneens in de bundel de Raadselige Roos 2022 gepubliceerd te worden.
De schilderijen voor bij de gedichten en verhalen in de bundel zijn eveneens geselecteerd. De originele schilderijen, 22 in getal.

Vastelaovesvereniging de Piëlhaas heeft een lange geschiedenis. Vastelaovend werd al gevierd aan het einde van 19e eeuw. Maar het was geen vaste traditie voor Venray. Vanaf het einde van de WO II is het een sterke traditie geworden. De Piëlhaas heeft daarin een cruciale rol gehad. Voor heel veel inwoners werd Vastelaovend jaar in jaar uit een vast punt in het leven. Vastelaovend is van ons allemaal!
Het is duidelijk dat de Vastelaovesverenigingen deze mooie traditie graag levend houden. Daartoe dient ook de collage van het rijke verleden, zoals die te zien was in het Venrays Museum. Door het bijzondere van het verleden te laten zien, kunnen we toekomst van Vastelaovend beter borgen voor de toekomst.

70 jaar geleden kwam een grote groep Molukkers uit Indonesië naar Nederland. Zij moesten hun geboortegrond verlaten en kwamen in een nieuwe voor hen onbekende samenleving terecht. Het verblijf in Nederland zou voor enkele maanden zijn, voor de meesten werd het echter een verblijf voor altijd. Deze gebeurtenis heeft veel impact gehad op hun persoonlijke leven en moet in herinnering worden gehouden. In Venray, in woonoord Vlakwater werden 32 gezinnen en vijf alleenstaanden ondergebracht.
In het Venrays Museum was een tentoonstelling te zien over de groep Molukkers die in Venray is komen wonen en hun integratie in de Venrayse samenleving.

De expositie ‘Venray Herrezen uit het puin’ ging over de wederopbouwjaren na de Tweede Wereldoorlog.
Door de gevechten tussen de geallieerden en de Duitsers tijdens de bevrijding van Venray op 18 oktober 1944, werden veel panden zwaar of onherstelbaar verwoest. Veel van deze gebouwen zijn hersteld of vernieuwd. De gemeenschap werd ontwricht, maar ook zij toonde haar veerkracht.
De expositie toonde unieke foto’s, objecten en een bijzondere film over de periode van 1946 tot 1970. Bij deze expositie hoorde een bezoek aan de toren van de ernaast gelegen kerk. Een stadswandeling door het wederopgebouwde centrum was op afspraak te boeken.

In de educatieve hoek van het museum was een expositie ingericht in het kader van het Thema ‘Aan het werk’ van de landelijke Maand van de Geschiedenis.
Voor de werkinzet tijdens de Tweede Wereldoorlog werden in Nederland diverse barakkenkampen opgericht. Dit voor jonge mannen die geen werk hadden. Deze kampen waren van de Nederlandse Arbeidsdienst (NAD). Een dergelijk kamp is kamp Endepoel te Merselo (gemeente Venray). Na de oorlog is dit kamp korte tijd in gebruik geweest als noodonderkomen voor woningzoekenden. Dit kamp is lange tijd in de vergetelheid geraakt, maar heeft onlangs opnieuw interesse gewekt. Doormiddel van een expositie in het Venrays Museum en een rondleiding op het voormalig kamp ziet de bezoeker wat er tot nu toe allemaal verzameld is aan materiaal.

PROJECT “HOKJESGEEST” EN DE OORLOG IN OEKRAÏNE
In het verlengde van de tentoonstelling “Venray Herrezen” zoekt het Venrays Museum nu verbinding met de mensen van Venray en de mensen van Oekraïne. Dat gebeurt op een originele manier aan de hand van het kunstproject “Hokjesgeest”, een schepping van creatief vormgever Marianne Hoedemaekers.
Marianne maakte 96 verschillende wezentjes (poppetjes) en zette deze in zwarte en witte hokjes.
KINDEREN MAAKTEN POPPETJES.
We vroegen kinderen van Venray om ook een poppetje te maken. Het werd een mooie oogst. Elk kind maakte weer een ander poppetje. Ze hebben hun poppetjes laten sponsoren. Dat levert een aardig bedrag op voor een school in Oekraïne.
De poppetjes kregen een plaats in het Venrays Museum. Maar alle poppetjes waren er voor één doel: goed doen voor Oekraïne. Want elk poppetje is het waard om te worden gesponsord

De vaste tentoonstelling gaat niet over potten, pannen of schilderijen. Hij gaat over mensen die in vaak moeilijke omstandigheden moesten zoeken naar de beste vorm om hun leven en veiligheid te waarborgen en hun sociale samenhang te koesteren. Het verhaal begint met een kunstwerkje van nationale betekenis: de danser van Wanssum. Vervolgens ziet de bezoeker hoe het landschap het leven van de oudste Venrayers tot aan het eind van de middeleeuwen bepaalde, maar ook hoe diezelfde Venrayers na 1400 dat landschap steeds meer aanpasten aan hun wensen. De religieuze geschiedenis van Venray heeft bijzondere aandacht gekregen; niet alleen omdat die uniek is, maar ook omdat het museum op dat gebied beschikt over een collectie van bovengemiddelde kwaliteit. De laatste afdeling laat zien hoe rondom de Grote Kerk een dorp ontstond met hart en ziel, waar mensen voor elkaar zorgden en de sociale cohesie versterkten. Naast deze vaste presentatie is er een inleidende video over de geschiedenis van Venray. Voor de jeugd is er een educatieve ruimte waar het jaar door steeds nieuw aanbod zal zijn van activiteiten.

En dus weinig te melden!

Venray 75 jaar bevrijding.
– verhalen van ooggetuigen
– objecten uit de oorlogstijd
– foto’s van het centrum van Venray voor en na de bevrijding
– kinderen van de basisschool tekenen over oorlog, vluchten, gevangen zijn, bevrijding en vrijheid. Een project van Martin Arens.

In oktober 2019 is het 75 jaar geleden dat Venray na hevige gevechten tussen geallieerde en Duitse soldaten werd bevrijd. Deze gebeurtenissen werden  ook in het Venray’s Museum uitgebreid herdacht.

InBeeld 2019: een wedstrijd voor amateurkunst in Nederlands en Belgisch Limburg. Iedereen die in z’n vrije tijd kunst of beeldende kunst beoefend wordt uitgedaagd om een kunstwerk te maken rondom het thema ‘Sporen’. De kunstwerken werden geëxposeerd tijdens een van de regionale voorronden waarvan één in het Venrays museum. De tentoonstelling werd georganiseerd in samenwerking met Jeanny van Lieshout.
InBeeld is de tweejaarlijkse provinciale wedstrijd voor beeldende amateurkunst en wordt georganiseerd door het Huis voor de Kunsten Limburg in samenwerking met de Limburgse kunstencentra. Amateurkunstenaars vanaf 12 jaar kunnen hieraan deelnemen. Tussen de inzendingen zitten veel schilderijen, maar ook objecten die gemaakt zijn van hout, klei en steen. Een vakjury beoordeelt de komende tijd alle werken op originaliteit, zeggingskracht, verbeelding van het thema en toegepaste techniek. Bij iedere expositie voorronde kan ook het publiek meestemmen. Zeven voorrondes vinden plaats in Nederlands Limburg en één in Belgisch Limburg. Per voorronde worden tien regiowinnaars geselecteerd voor de finale.

Expositie van schilderclub AMBITIE bij het tienjarig bestaan.
Het werk van deze groep is heel divers. Ze hebben ervoor gekozen om ieder in eigen stijl een ontwikkeling door te maken, waarbij ze wel kritisch naar elkaar kijken en stimuleren. Een enkele maal is er met een thema gewerkt of hebben kunstenaars als Harm Rutten en Roel Sanders een extra stimulans gegeven. Het schilderen is een belangrijke drijfveer om bij elkaar te komen, maar zeker ook staan de gezelligheid en de onderlinge opgebouwde band garant voor de al jaren lange vaste samenstelling van de groep.
Thery Janssen maakt vrij geschilderd en kleurrijk werk. Haar steeds opgewekte stemming klinkt door in haar werk. Landschappen en bijzondere bomen zijn haar lievelingsonderwerp.
Petronel Raemakers acryldoeken zijn teer en sfeervol. Haar voorkeur gaat naar mooie luchten en wolkenpartijen.
Truus Robberegt laat zich meestal leiden door portretten van kinderen en beeldschone vrouwen. Het gebruik van pastelkrijt geeft de onderwerpen een ingetogen karakter.
Herman Burger heeft een kleurrijke impressionistische stijl. Hij schildert vlot een Frans terras of een Hollandse wei met koeien, maar altijd met gevoel voor warme tinten.
Geert Jans is geen onbekende in Venray. Hij staat te boek als de ‘kippenschilder’, maar ook andere vogels of dieren kunnen niet aan zijn handvaardigheid ontsnappen.
Jan Maessen maakt groot werk met vlotte hand. Vurige luchten, spook kastelen, maar ook vlammende palen schilderen is hem niet vreemd.
Ruud van der Reis laat portretten zien, die geschilderd in vage contouren en door het intense kleurgebruik extra tot de verbeelding spreken.
Frans Schmeetz heeft iets met landschappen, ontstaan door reizen per fiets. In het weergeven van het karakteristieke licht en de weidsheid van het land vindt hij inspiratie.

Begraafculturen: Foto’s van de begraafplaatsen in de gemeente Venray in de gang van het museum. Dit in samenwerking met het LGOG Venray en de fotografen van het Venrays Museum.

Werk van cursisten tekenen en schilderen. Ja, hoe kom je op een idee? Dat kan op veel manieren. Er speelt een gedachte door je hoofd, je komt een foto tegen, je leest een gedicht, een nieuwsbericht. Het raakt je. Waarom? Wat kun je daarmee? En hoe kun je dat op papier of doek krijgen?
Een foto kun je naschilderen, je kunt er iets aan toevoegen of veranderen Maar je kunt ook een stap verder gaan en je fantasie vrij baan geven en op persoonlijke wijze verbeelden. Als docent vind ik het belangrijk om deze zoektocht te begeleiden en te stimuleren, door een raamwerk aan te geven, een richting voor te stellen, of voorbereidende opdrachten te geven. Vervolgens is het aan de cursist om zijn of haar speelruimte te kiezen.
Aan de hand van individueel werk van een aantal cursisten krijgt de bezoeker een idee hoe een dergelijk proces kan verlopen.

Opstand was het thema van de maand van de geschiedenis. In Venray hebben wij dat thema teruggevonden in de namen van de straten van Antoniusveld. Twaalf vrouwen zijn in opstand gekomen tegen vanzelfsprekendheden in hun persoonlijke leven en in de maatschappij, die hoognodig veranderd moesten worden. Deze twaalf vrouwen zijn geëerd met een straatnaam.

In de hal van het Venrays Museum was een tentoonstelling te zien zijn over deze twaalf opstandige vrouwen, die vorm hebben gegeven aan de eerste en de tweede feministische golf. De eerste golf duurde van 1870 – 1920 en vocht voor vrouwenkiesrecht en toegang tot het hoger en universitair onderwijs. Aletta Jacobs is de bekendste vertegenwoordiger daarvan. De tweede golf duurde van 1960 -1985 en vocht voor recht op betaalde arbeid en deelname aan het maatschappelijk leven. Joke Kool Smit is een van de bekendste voorvechters.
De derde golf, die begon halverwege de jaren negentig, is nog steeds gaande. Zelfontplooiing, keuzemogelijkheden en discriminerende gebruiken vanuit andere culturen in de Nederlandse samenleving krijgen aandacht.

In 2018 is het 150 jaar geleden dat Henricus Adrianus Poels, bekend als dr. Poels (zie ook het standbeeld bij de Grote Kerk) in Venray geboren werd. Grote bekendheid heeft hij gekregen als aalmoezenier in de Mijnstreek. Vanuit de LGOG kring Parkstad zal ook Venray een bijdrage leveren aan activiteiten rondom de figuur Poels. Betrokken zijn daarbij het LGOG, het Venrays gemeentearchief en de familie Poels.

Poels is een zwaargewicht in de Limburgse geschiedenis. Hij was priester, theoloog/exegeet en intellectueel. Na terugkomst uit Washington DC waar hij een aantal jaren professor was geweest aan de katholieke Universiteit aldaar werd hij in 1910 benoemd tot aalmoezenier van sociale werken in de door socialisme en ontkerstening bedreigde katholieke mijnstreek. Via de sociale zielzorg (geen bedrijfspastoraat) waarmee hij werd belast, zette hij zich in voor economische en sociale verbeteringen. Tot oktober 1919 (hij was vier jaar eerder hoofdaalmoezenier geworden) was hij tevens rector van het kerkdorp Welten bij Heerlen.
Poels was niet alleen een tegenstander van het onkerkelijke en deels antikerkelijke socialisme, maar ook van het liberalisme. Dat had juist voor de enorme verpaupering van de industriearbeiders gezorgd. Poels was een exponent van de katholieke sociale leer die een harmonie nastreefde tussen werkgevers en werknemers. Hij was intensief betrokken bij de organisatie van tal van katholieke organisaties o.a. op het gebied van woningbouw, onderwijs, maatschappelijke werk en volksgezondheid. In de jaren 1930 was hij fel tegenstander van het nationaalsocialisme. Tijdens de oorlog verbleef hij daarom (noodgedwongen) in Zwitserland. Na zijn overlijden in het klooster van de Medische Missiezusters in Heerlen, werd hij begraven in Venray, zijn geboorteplaats.
De naam Poels roept nog steeds emoties op: hij werd bewonderd en gevreesd. De Commissie Kerkgeschiedenis en de kringen Venray, De Westelijke Mijnstreek en Parkstad Limburg van het
Koninklijk LGOG willen door een drieluik van activiteiten het beeld van Henri Poels nuanceren.

Ruim vijftien leden van het Historisch Platform Venray openden het nieuwe museumgebouw van Venray. Het Historisch Platform Venray is een verzameling cultuurhistorische verenigingen. Zij houden zich bezig met allerlei aspecten van de geschiedenis van Venray, zoals De Petrus Bandenkerk, de kruisen en kapellen die over de gemeente verspreid liggen, de muziek die al meer dan honderd jaar door Euterpe ten gehore wordt gebracht, de monumentale gebouwen die in Venray en de kerkdorpen te zien zijn, hoe Servaas en  Anna ontstaan zijn, wie de Engelse tuin bedacht heeft, welke vondsten uit de grond komen als een gebouw zoals de Borggraaf wordt neergezet etc.

De tentoonstelling liet niet alleen foto’s, filmpjes en voorwerpen zien. Tijdens drie weekenden demonstreerden verschillende deelnemers ook hoe ze te werk gaan.